اکوکاردیوگرافی یک روش غیر تهاجمی و پیشرفته جهت بررسی دقیق سیستم قلب عروق است و با توجه به غیر تهاجمی بودن ، هزینه پایین، دقت بالا در بررسی عملکرد قلب ودریچه ها و زمان پایین جهت انجام تست و نتیجه حاصل در حال حاضر در تمام دنیا به صورت رایج در کلینیک ها و مطب های قلب وعروق انجام میگیرد.
اکوکاردیوگرافی با استفاده از دستگاه اکوکاردیوگرافی انجام میپذیرد که مکانیسم ایجاد تصویر و بررسی در اکوکاردیوگرافی مشابه سونوگرافی امواج صوتی با فرکانس بالا است و بر خلاف تصور عموم از اشعه استفاده نمی شود و هیچ گونه ضرر و آسیبی متوجه بیمار و یا نوزاد (در مادران باردار) نمی باشد.
اکوکاردیوگرافی به چند روش انجام می پذیرد که هدف انجام هر کدام متفاوت از دیگری است
اکوکاردیوگرافی ترانس توراسیک
رایجترین شکل و در دسترس ترین روش انجام روش ترانس توراسیک(روی قفسه سینه ) است که در این روش بیمار به پهلو خوابیده و ماده مخصوص ژل روی قفسه سینه قرار میگیرد پس از قرار دادن نشانگر و پروب اکو توسط متخصص قلب روی قفسه سینه ساختار دریچه ها،ساختمان قلب،عملکرد قلب و آسیب های ناشی از حوادث وسکته ها و ضخامت دیواره قلب بررسی می شود.
استرس اکوکاردیوگرافی
استرس اکوکاردیوگرافی روش دیگر اکوکاردیوگرافی با هدف بررسی تنگی رگ می باشدکه به نام استرس اکوکاردیوگرافی شناخته می شود که طی این روش بیمار مشابه تست ورزش روی دستگاه تردمیل میدود و در صورت عدم توانایی دویدن ،داروی افزایش ضربان قلب از طریق رگ در یافت میکند و پس از چند دقیقه اکوکاردیوگرافی به روش ترانس توراسیک انجام میشود که در صورت تنگی عروق شواهد ان در اکوکاردیوگرافی مشاهده می شود.دقت این روش بسیار بالا و مشابه اسکن هسته ای قلب می باشد با این تفاوت که هیچ گونه ماده ای هسته ای یامضری جهت بیمار تزریق نمیشود
اکوکاردیوگرافی داخل مری
روش دیگر که به نام اکوکاردیوگرافی داخل مری شناخته میشود برای بررسی دقیق ساختارو عملکرد دریچه ها و بررسی دقیق حفرات قلب میباشد .
این روش در صورتی که پزشک متخصص بخواهد بصورت بسیار دقیق ساختمان دریچه ها را بررسی کند استفاده می شود
در این روش مشابه اندوسکوپی گوارشی پس از بی حسی گلو، پروب بسیار انعطاف پذیری و کوچکی به داخل مری هدایت شده و از نزدیک به صورت دقیق ساختمان قلب مورد بررسی قرار میگیرد.
مزیت های اکوکاردیوگرافی چیست و چرا باید انجام پذیرد
مهمترین مزیت اکوکاردیوگرافی غیر تهاجمی بودن آن است بدین معنا که هیچگونه اشعه خطرناک و مضری در این روش متوجه بیمار نیست و همچنین این روش بسیار سریع انجام میپذیرد و نتیجه و جواب آن هم توسط متخصص بلافاصله جهت پیگیری درمان در اختیار بیمار یا پزشک درخواست کننده قرار میگیرد .
در بسیاری از بیماری ها قلب به عنوان ارگان حیاتی ممکن است دستخوش تغییرات و اسیب هایی شود که نوار قلب به تنهایی دقت پایینی برای تشخیص آن دارد .بیماری هایی مانند فشار خون،دیابت ،چربی خون ،بیماری روماتیسمی مفاصل،آسم و برونشیت ،بیماری های التهابی، سرطان ها و … ممکن است باعث اسیب به ساختار قلب شوند که با اکوکاردیوگرافی وتشخیص به موقع از اسیب های ناشی از این بیماری ها میشود پیشگیری کرد .
توضیح مختصری راجع به مواردی که گزارش اکوکاردیوگرافی در اختیار قرار می دهد به شرح ذیل می باشد:
تغییر در اندازه و سایز قلب
بیماری های فشار خون ،اختلال عملکرد دریچه ها شامل نارسایی یا تنگی درچه های قلب،بیماری های ریوی پیشرفته و …میتوانند از طریق فشار به عضلات و حفرات قلبی باعث بزرگ شدن یا ضخیم شدن دیواره هاو سایز حفرات قلب به طور غیر طبیعی شوند.
قدرت پمپاژ قلب
پس از اندازه گیری ضربان قلب و حجم و اندازه حفرات در اکوکاردیوگرافی بر اساس فرمول های پیشرفته به اندکسی دست می یابیم که تحت عنوان کسر تخلیه ای قلب یا همان قدرت پمپاژ قلب شناخته می شود .
در موارد مشکلات دریچه های یا سکته های قلبی قسمت هایى از دیواره قلب ضعیف می شوند و اندکس کاهش می یابد که به نام عنوان نارسایی قلبی شناخته می شود . پزشک متخصص با انجام اکوکاردیوگرافی به این تشخیص میرسد
بررسی مشکلات دریچه ها
اکوکاردیوگرافی به پزشک کمک مى کند تا مطمئن شود که دریچه هاى قلب بیمار به قدر کافى باز مى شوند تا جریان خون کافى به قلب برسد و به اندازه کافى بسته مى شوند که جریان خون قطع شود.
نقایص قلب
اکوکاردیوگرافی می تواند مشکلات مربوط به حفره های قلب، موارد غیرطبیعی بین قلب و رگ های خونی اصلی و نقص های پیچیده قلبى مادرزادى را نشان دهد.
در کل برای بررسی علت تنگی نفس،درد قفسه سینه درکنار نوار قلب و معاینه ،اکوکاردیوگرافی به عنوان تست غیرتهاجمی تشخیصی بسیار دقیق و در دسترس به عنوان قدم اول توصیه میگردد
آمادگی جهت انجام اکوکاردیوگرافی:
قبل از اکوی قلب نیاز به آمادگی خاصی نیست. در صورتی که برای شما اکوی قلب از طریق مری تجویز شده است بهتر است ۳ ساعت قبل از اکو از خوردن و نوشیدن اجتناب کنید. در دیگر موارد اکوی تخصصی ممکن است پزشک برخی داروهای شما را قطع کند.
مراقبت بعد از اکوکاردیوگرافی:
اکثر افراد می توانند فعالیت های روزمره خود را بعد از اکوکاردیوگرام از سر بگیرند.
اگر اکوکاردیوگرام طبیعی باشد، بسته به نظر پزشک بررسی در همین نقطه پایان پذیرفته و نیاز به ازمایش دیگری نیست.
اگر نتایج مشکوک به وجود مشکل قلبی باشد، ممکن است برای آزمایش های بیشتر پزشک متخصص قلب توصیه هایی به بیمار انجام دهد.
